Veelgestelde juridische vragen

Je kan kiezen om zelf aangifte te doen (al dan niet met een vertrouwenspersoon). Je kan dit ook via hulpverlening zoals de Zorgcentra na Seksueel Geweld, huisarts, ziekenhuis…

Dit kan vlak na de feiten, maar kan evengoed enkele jaren later. Feiten die plaatsvonden toen het slachtoffer minderjarig was kunnen niet meer verjaren. In andere gevallen geldt er een verjaringstermijn van 15 jaar, afhankelijk van de feiten.

Indien je kiest om aangifte te doen, zal je jouw verhaal kunnen vertellen aan een inspecteur die hier nota van neemt. Indien van toepassing, zal er ook een medisch onderzoek uitgevoerd worden

1. De procedure wordt opgestart

Er wordt een grondiger gesprek gevoerd: een verhoor. Dit is om de feiten uitgebreid en in volgorde op een rijtje te zetten om het onderzoek zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Van dit gesprek, krijgt u een kopie in de vorm van een proces-verbaal. Men krijgt de mogelijkheid om "een verklaring van benadeelde persoon" te doen. Hiermee word men ingelicht over een eventuele seponering en de reden, over het al dan niet instellen van een gerechtelijk onderzoek en de zittingsdag.

2. Overmaking aan het parket

De politie stuurt alle informatie op naar het parket. Het parket beslist verder wat er moet gebeuren in het dossier.

3. Onderzoek

Het parket kan beslissen hetzij te seponeren (dit wordt vaak gedaan als er onvoldoende bewijzen zijn of bij onbekende daders), hetzij een onderzoek op te starten.

Er kunnen twee soorten onderzoeken ingesteld worden:

• Een opsporingsonderzoek onder leiding van het Openbare Ministerie
• Een gerechtelijk onderzek onder leiding van de onderzoeksrechter

Dit is vaak afhankelijk van de ernst en complexiteit van de feiten en de onderzoekshandelingen die gesteld moeten worden.

Na het afronden van het vooronderzoek, wordt het dossier overgemaakt naar de Raadkamer. Die zal beslissen of er voldoende bewijselementen aanwezig zijn om het dossier op zitting te brengen. Op deze zitting kan men zich voor het eerst burgerlijke partij stellen. Dit met het oog op het bekomen van een schadevergoeding en het verwerven van bepaalde rechten.

4. Seponering of straftoemeting

Het parket kan beslissen om het dossier te seponeren. Dit betekent niet dat jouw verhaal niet geloofd wordt, maar dat er onvoldoende bewijselementen verzameld konden worden om zaak op te starten.

Indien de Raadkamer het dossier doorverwees naar de correctionele rechtbank, komt er een inleidingszitting waarop de agenda bepaald wordt. Hierbij wordt de zitting ten gronde gepland. Daarin wordt alle bewijs nog eens naar boven gehaald, wordt gepleit door advocaten en worden verdachte en slachtoffer gehoord. Men kan zich steeds nog burgerlijke partij stellen voor dit vonnisrecht. Twee weken later zal de rechtbank een uitspraak doen over de zaak.

Voor juridische ondersteuning kan je terecht op volgende drie locaties: 

1. Juridische eerstelijnsbijstand

Deze bijstand is gratis en voor iedereen toegankelijk. Vaak wordt dit op vaste momenten georganiseerd in het justitiehuis, het OCMW of het sociaal huis. 

Waarvoor kan je hier terecht?

• Voor het zoeken van doorverwijzing, maar ook voor eenvoudige vragen zoals "Moet ik aanwezig zijn op zitting?", "Is het nodig een advocaat te raadplegen?", "Moet ik nog iets ondernemen?"…
• BELANGRIJK: het gaat hier niet over een uitgebreid advies of een grondige behandeling. Dit is louter informatieve hulp.

2. Juridische tweedelijnsbijsand

Deze bijstand is voor iedereen toegankelijk, maar betalend. Afhankelijk van het inkomen kan er een volledig of gedeeltelijke kosteloze juridische bijstand toegekend worden (de zogenaamde pro deo hulp).

Waarvoor kan je hier terecht?

• Uitgebreid juridisch advies
• Bijstand:
  U en uw advocaat zijn samen aanwezig op rechtbank
• Vertegenwoordiging:
  U bent niet aanwezig in de rechtbank, maar wordt letterlijk vertegenwoordigt door de advocaat
• Stellen van juridische handelingen:
  Inzage vragen van het dossier, In vraag stellen van bewijsstukken, Aanvragen van nieuwe of bijkomende onderzoeksdaden, Verzet/beroep aantekenen…

3. Dienst Slachtofferonthaal van de Justitiehuizen

Dienst Slachtofferonthaal geeft info en bijstand tijdens de volledig gerechtelijke procedure: van klachtindiening tot strafuitvoering. Een justitieassistent kan aangewezen worden door de magistraat zelf die je dossier behandelt, alsook kan je zelf ondersteuning aanvragen. De justitieassistent vraagt dan toestemming aan de magistraat om u bij te staan.

Een justitieassistent:

• Informeert over rechten en plichten
• Informeert over het verloop van de gerechtelijke procedure
• Kan inlichtingen geven over specifieke dingen vanuit je dossier (bv betekenis onderzoeksdaden, resultaten van onderzoek beslissing rechter…)

Ja, als er een onderzoek werd opgestart. Het vooronderzoek is geheim, dus het is mogelijk dat men een langere periode geen nieuws ontvangt. Wat wel kan is een verzoek tot een nieuw verhoor indien er nog bijkomende vragen moeten gesteld worden.

Neen, als er geen onderzoek werd opgestart dan krijg je normaal een brief van de politie. Zo niet, kan je best eens contact opnemen met de politiezone waar je klacht bent gaan neerleggen.

Indien het parket beslist te seponeren, kan men de dader rechtstreeks dagvaarden voor de vonnisrechter of kan men een klacht met burgerlijke partijstelling indienen voor de onderzoeksrechter. Hiervoor neem je best een advocaat onder de arl. In dit laatste geval zal je wel een borgsom moeten betalen. Je kan er ook voor kiezen om een kouter burgerlijke procedure te starten in geval van een sepot, maar dan moet jij wel zelfd de schade bewijzen die je hebt geleden.